Two Schools and a Comment
Original in Greek: “Ένα σχόλιο και δύο σχολεία,” Ζητήματα Αρχιτεκτονικής, επιμέλεια Τάσης Παπαϊωάννου. Αθήνα: Εκδόσεις Αίτιον, 17-25. Αλεξάνδρα Βούγια, Γιανναντώνης Μουτσάτσος, Θεοδόσης Ησαΐας, Πλάτων Ησαΐας.
Το πρώτο ερώτημα που μας απασχολεί είναι πώς διαμορφώνεται ένα πλαίσιο συζήτησης για τους/τις νέους/ες αρχιτέκτονες και αρχιτεκτόνισσες στην Ελλάδα, ειδικά την εποχή της λεγόμενης κρίσης. Πώς δηλαδή τοποθετείται κανείς μέσα – και ενδεχομένως απέναντι – στην παρούσα συνθήκη και εάν τελικά μπορεί να συγκροτηθεί μια συμφωνία επί της αρχής. Για εμάς και οι τρεις συνθετικές έννοιες (νέοι/νέες – αρχιτέκτονες/αρχιτεκτόνισσες – κρίση) δεν είναι καθόλου δεδομένες, πολλές φορές μάλιστα και παραπλανητικές όταν χρησιμοποιούνται γενικά εν είδη επιθετικών προσδιορισμών μιας κατάστασης που όλες/οι κάνουμε ότι συμφωνούμε. Συχνά, εμπεριέχεται μια βολική γενικότητα σε μια τέτοια πρόταση, όπως η εισαγωγική του δικού μας κειμένου. Αυτό συμβαίνει κάθε φορά που χρησιμοποιούμε στα ελληνικά – ή και σε πολλές άλλες γλώσσες – τη λέξη κατάσταση για να ρωτήσουμε τον όποιο συνομιλητή μας τί πιστεύει για αυτή. Το πρόβλημα προκύπτει επειδή η κατάσταση δεν είναι ποτέ μια, αλλά πολλές και διαφορετικές συνθήκες που ορίζουν διαγράμματα κυριαρχίας και δεδομένα σύγκρουσης, κάθε στιγμή και σε κάθε περίπτωση ιδωμένα από το σημείο που βρίσκεται κανείς μέσα στο πλέγμα της κοινωνικής πάλης. Αυτό δηλαδή που καθίσταται το πλαίσιο παραγωγής της υποκειμενικότητας μας, η πολλαπλή και παντα συλλογική διαδικασία παραγωγης πολιτικής δυνατότητας και διαφοράς.